Η βιομηχανία παρένθετης μητρότητας γνωρίζει ραγδαία ανάπτυξη παγκοσμίως, με την αξία της να εκτιμάται, μέσα από έρευνες, ότι θα αυξηθεί από 21,85 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024 σε 196 δισεκατομμύρια έως το 2034. Παρόλα αυτά, η νομική ρύθμιση του κλάδου παραμένει ασταθής, δημιουργώντας νομικά κενά που οδηγούν σε εκμετάλλευση και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με το Magazine (08/02/25) ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η δραστηριότητα ενός παράνομου δικτύου παρένθετης μητρότητας μεταξύ Τουρκίας, Γεωργίας και κατεχόμενης βόρειας Κύπρου. Παρόλο που η παρένθετη μητρότητα είναι παράνομη στην Τουρκία, στο ψευδοκράτος επιτρέπεται βάσει του Νόμου περί Μεταμοσχεύσεων Ανθρωπίνων Κυττάρων, Ιστών και Οργάνων (2016). Παρότι η νομοθεσία στα κατεχόμενα προβλέπει ρυθμίσεις, η απουσία αυστηρής εποπτείας έχει οδηγήσει στη δημιουργία παράνομων διεθνών κυκλωμάτων εμπορίας γυναικών και παιδιών.
Επιστημονικές έρευνες απέδειξαν ότι γυναίκες, κυρίως από χώρες του Καυκάσου, στρατολογούνται για παρένθετη μητρότητα στην κατεχόμενη βόρεια Κύπρο υπό αμφισβητούμενες συνθήκες. Ακόμη, σε υποτιθέμενες κλινικές εξωσωματικής γονιμοποίησης, όπως το “F. IVF Center” στην Κωνσταντινούπολη, καταγράφηκαν περιπτώσεις μεταφοράς γυναικών στο ψευδοκράτος και τη Γεωργία με πλαστά έγγραφα. Παρά τις καταγγελίες, έρευνες των τουρκικών αρχών για εμπορία γυναικών μέσω παρένθετης μητρότητας τέθηκαν στο αρχείο λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων.
Η διεθνής κοινότητα, συμπεριλαμβανομένης της Ε.Ε., προσπαθεί να εφαρμόσει αυστηρότερα μέτρα. Στις 27 Μαΐου 2024, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέσπιση ρυθμίσεων που κατατάσσουν την εκμετάλλευση μέσω παρένθετης μητρότητας στις μορφές εμπορίας ανθρώπων, επιβάλλοντας αυστηρές ποινές σε παραβάτες. Ωστόσο, λόγω της μη αναγνώρισης της Βόρειας Κύπρου, η εφαρμογή αυτών των μέτρων στην περιοχή παραμένει αμφίβολη.
Η απουσία ουσιαστικού ελέγχου στο ψευδοκράτος συνεχίζει να επιτρέπει την εκμετάλλευση γυναικών, ενώ η ανάγκη για ισορροπημένη νομοθεσία που προστατεύει τις παρένθετες μητέρες χωρίς να ενισχύει παράνομες πρακτικές είναι πιο επιτακτική από ποτέ.