Ενδεικτικό στοιχείο για τα αδιέξοδα στα οποία έχει οδηγηθεί η αμπελουργία στην Κύπρο είναι η απόφαση του ΣΟΔΑΠ να μην παραλάβει φέτος ούτε τσαμπί από σταφύλια για οινοποίηση. Αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά στην 75χρονη ιστορία του οργανισμού. Ο ΣΟΔΑΠ είναι η μεγαλύτερη οινοβιομηχανία στην Κύπρο και η απόφαση του να μην παραλάβει φέτος σταφύλια έχει οδηγήσει γενικότερα τον κλάδο σε μεγάλα αδιέξοδα. Η αμπελουργία στην Κύπρο είναι υπό κατάρρευση λόγω της απουσίας μακροχρόνιου σχεδιασμού και των πολιτικών που ακολουθήθηκαν για πολλά χρόνια και βασίζονταν στις επιδοτήσεις για εκριζώσεις και του πράσινου τρυγητού. Επίσης το αυξανόμενο κόστος της καλλιέργειας αμπελιών έχει οδηγήσει πολλούς αμπελουργούς στην απόφαση να εγκαταλείψουν τον κλάδο.
Στις 5 Σεπτεμβρίου η κοινοβουλευτική επιτροπή Γεωργίας θα εξετάσει το αμπελουργικό τους σχεδιασμούς τους κράτους και τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν φέτος. Ο πρόεδρος της επιτροπής Γιαννάκη Γαβριήλ, δήλωσε στο Radiocosmos, ότι στην συνεδρίαση θα εξεταστεί κατά πόσον υλοποιούνται οι δεσμεύσεις που είχαν δοθεί από το Υπουργείο Γεωργίας πριν από 1 χρόνο σχετικά με το αμπελουργικό. Ο κ. Γαβριήλ επανέλαβε ότι χωρίς ουσιαστική στήριξη και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό ο αμπελουργικός τομέας δεν μπορεί να επιβιώσει στην Κύπρο.
Εκτός μάχης ο ΣΟΔΑΠ
Ούτε τσαμπί από σταφύλια δεν πρόκειται να παραλάβει φέτος η συνεταιριστική οινοβιομηχανία ΣΟΔΑΠ λόγω της μεγάλης ποσότητας αποθεμάτων που έχει. Η μεγαλύτερη οινοβιομηχανία της Κύπρου έχει γεμάτες τις δεξαμενές της από τα προηγούμενα χρόνια της πανδημίας και η απόφαση που λήφθηκε από το διοικητικό συμβούλιο του οργανισμού είναι για φέτος να μην παραληφθεί πρόσθετες ποσότητες σταφυλιών. Συγκεκριμένα αυτή την στιγμή ο ΣΟΔΑΠ έχει στις δεξαμενές 6 εκ. λίτρα χυμό σταφυλιών ενώ τα κρασιά που πουλά ετησίως δεν ξεπερνούν τα 2 εκ. Για την απόφαση του οργανισμού να μην παραλάβει φέτος σταφύλια κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά στην ιστορία του υπήρξε έντονος προβληματισμός. Είχαν κατατεθεί προτάσεις για να παραλάβει μια μικρή ποσότητα κυρίως ποικιλιών για λευκά κρασιά όμως δεν υιοθετήθηκε διότι κρίθηκε ότι θα ήταν δύσκολο να γίνει η επιλογή των αμπελουργών που θα συνεργάζονταν.
Κακή χρονιά
Δεν μπορεί να χαρακτηριστεί παραγωγική χρονιά το 2023, όσον αφορά τα σταφύλια οινοπαραγωγής στην Κύπρο, σύμφωνα με όσα ανέφερε στο ΚΥΠΕ ο προϊστάμενος του Κλάδου Αμπελουργίας και Οινολογίας του Τμήματος Γεωργίας, Γεώργιος Νεοφύτου. Σημείωσε, ακόμα, ότι η φετινή παραγωγή «σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να συγκριθεί με την υπερπαραγωγή της περσινής χρονιάς». Εξάλλου, οι γεωργικές οργανώσεις έχουν επισημάνει στο Τμήμα Γεωργίας ότι το πλήγμα της φετινής παραγωγής είναι μεγάλο, λόγω του παρατεταμένου καύσωνα.
Ο κ. Νεοφύτου, μιλώντας στο ΚΥΠΕ σχετικά με τη φετινή παραγωγή, εξήγησε ότι το Τμήμα Γεωργίας δεν προβαίνει σε συγκεκριμένες προβλέψεις, καθώς η παραγωγή μπορεί να επηρεάζεται μέχρι την τελευταία στιγμή από απρόβλεπτες παραμέτρους, όπως τις βροχοπτώσεις, τις θερμοκρασίες, το χαλάζι, τις καλλιεργητικές φροντίδες κ.ά. Ανέφερε, όμως, πως σε γενικές γραμμές εκτιμάται ότι πρόκειται για μια χρονιά μέτρια ως προς την παραγωγή. Σημείωσε, δε, ότι στην περιορισμένη παραγωγικότητα των αμπελώνων του τρέχοντος έτους, συνυπολογίζονται οι αμπελουργικές εκτάσεις 9.500 δεκαρίων, που συμμετείχαν στις δύο προκηρύξεις του μέτρου «Πράσινος Τρύγος». Ο κ. Νεοφύτου πρόσθεσε ότι στο αμπελουργικό μητρώο του Τμήματος Γεωργίας είναι καταχωρημένα 70.000 δεκάρια με αμπελώνες οινοπαραγωγής και ότι σύμφωνα με τα δεδομένα σχετικού μητρώου που διατηρεί ο Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών, οι αμπελώνες με επιτραπέζιες ποικιλίες είναι γύρω στις 3.800 δεκάρια. Όσον αφορά τη διοχέτευση της παραγωγής, ο κ. Νεοφύτου ανέφερε στο ΚΥΠΕ ότι τα οινοποιεία παραλαμβάνουν σε γενικές γραμμές κατά μέσο όρο τα τελευταία έτη περίπου 15-16 εκατομμύρια κιλά σταφύλι. Πρόσθεσε, ακόμα, ότι το 2022 παράχθηκαν περίπου 3,6 εκατομμύρια κιλά επιτραπέζιου σταφυλιού, το οποίο προορίζεται για την κατανάλωση. Είπε επίσης ότι με βάση τα δεδομένα και τις εκτιμήσεις του Τμήματος Γεωργίας, φαίνεται ότι η συντριπτική πλειοψηφία του παραγόμενου οίνου διοχετεύεται στην κυπριακή αγορά, ενώ μια πολύ μικρή ποσότητα, περίπου 1-2%, απευθύνεται σε αγορές τις ΕΕ και σε τρίτες χώρες.
Άρχισαν να τρυγούν
Τα υπόλοιπα οινοποιεία εκτός του ΣΟΔΑΠ αρχίζουν από αυτή την εβδομάδα να παραλαμβάνουν τις πρώιμες ποικιλίες όπως Chardonnay, shiraz κ.α. όμως οι ποσότητες που αναμένεται να παραλάβουν θα είναι πολύ μικρές συγκριτικά με προηγούμενα χρόνια διότι έχουν και αυτά αποθέματα.
Αμπελουργοί και εκπρόσωποι τους εκτιμούν ωστόσο ότι οι διαθέσιμες ποσότητες σταφυλιών δεν θα είναι αρκετές για τα οινοποιεία φέτος λόγω των προγραμμάτων που εφαρμόστηκαν για τον Πράσινο Τρυγητό. Παρ όλα αυτά όμως οι τιμές που προσφέρουν τα οινοποιεία στους αμπελουργούς χαρακτηρίζονται πολύ χαμηλές. Ένας από τους λόγους είναι όπως εκτιμάται σχετίζεται με την ποιότητα των σταφυλιών η οποία επηρεάστηκε λόγω του παρατεταμένου καύσωνα και του περονόσπορου. Τα προηγούμενα χρόνια η παραγωγή έφθασε τα 15 με 16 εκ. κιλά σταφύλια όμως για φέτος εκτιμάται ότι δεν θα φθάσει ούτε τα 10 εκ. Αυτό οφείλεται και στις καταστροφές που προκλήθηκαν από το χαλάζι. Γενικά η φετινή παραγωγή σταφυλιών δεν χαρακτηρίζεται