Του Κώστα Νάνου
Όταν ο Τζον Στάινμπεκ, έγραφε το περίφημο λογοτεχνικό έργο με τίτλο τα “Σταφύλια της οργής” είχε στόχο να αναδείξει την σκληρή πραγματικότητα των ανθρώπων που ξεριζώνονται από τον τόπο τους και μεταναστεύουν, πολεμώντας καθημερινά για να επιβιώσουν. Στην περίπτωση μας, ο τίτλος έχει στόχο να καταδείξει την προχειρότητα με την οποία το κράτος αντιμετωπίζει τους αμπελουργούς, τα συμφέροντα που παίζονται γύρω από τα σταφύλια και την απόγνωση των ανθρώπων που μοχθούν για ένα χρόνο κάνοντας χρέη, αναμένοντας να τρυγήσουν και όταν έρχεται αυτή η ευλογημένη ώρα δεν έχουν που να δώσουν τα σταφύλια.
Τέτοιες εικόνες απόγνωσης βλέπει κανείς καθημερινά τις τελευταίες μέρες στα μεγάλα και μικρά οινοποιεία της Πάφου και της Λεμεσού. Ηλικιωμένοι αμπελουργοί φθάνουν στο σημείο να παρακαλούν τους οινοποιούς να παραλάβουν τα σταφύλια τους γιατί θα χαλάσουν και θα καταστραφούν. Τις τελευταίες 15μέρες, το πρόβλημα είναι γνωστό σε όλους. Οι οινοβιομηχανίες λένε πως δεν μπορούν να παραλάβουν όλες τις ποσότητες της ποικιλίας Ξυνιστέρι, διότι δεν έχουν διαθέσιμους αποθηκευτικούς χώρους. Τους έμειναν λένε αδιάθετα κρασιά τα προηγούμενα χρόνια λόγω της πανδημίας. Οι ίδιοι την Άνοιξη δήλωναν ότι είναι έτοιμοι να παραλάβουν όλες τις ποσότητες. Πως φθάσαμε όμως τέλη Σεπτεμβρίου με τα σταφύλια που έπρεπε να τρυγηθούν να είναι στα αμπέλια, την κυβέρνηση να δηλώνει πως είναι σε διαβουλεύσεις με τα Οινοποιεία, την Βουλή να κάνει παρακλήσεις για μέτρα και τους αμπελουργούς να βλέπουν εφιάλτες; Η πραγματικότητα είναι πως οι σχεδιασμοί για την αμπελουργία που κάποτε ήταν η βαριά βιομηχανία της υπαίθρου έχουν αποτύχει παταγωδώς.
Φέτος υπολογίζεται ότι η συνολική παραγωγή θα έφθανε τα 17 εκατομμύρια κιλά. Πριν από 25χρόνια, η συνολική παραγωγή ήταν σχεδόν δεκαπλάσια. Η μείωση της παραγωγής έγινε σταδιακά όλα αυτά τα χρόνια και συνοδεύονταν από εκριζώσεις αμπελιών για τα οποία οι αμπελουργοί επιδοτούνταν.
Αργότερα δίνονταν άδειες και επιδοτούνταν αμπελουργοί για να φυτέψουν αμπέλια, πολύ ταχτικά επίσης επιδοτούνταν να προχωρήσουν σε πράσινο τρυγητό όταν τα σταφύλια δεν καταστρέφονταν από ασθένειες. Μία από τις ποικιλίες σταφυλιών που είχαν μεγάλη επιτυχία ήταν το ξυνιστέρι για το οποίο υποτίθεται υπάρχουν όροι και προϋποθέσεις για να καλλιεργείται, όπως για παράδειγμα το υψόμετρο. Δεν υπήρξε κανένας έλεγχος όμως με αποτέλεσμα να φυτεύονται αμπέλια οπουδήποτε.
Η απουσία μακροχρόνιου σχεδιασμού είναι ολοφάνερη από όσα διαδραματίζονται κάθε χρόνο σχετικά με τους αμπελουργούς. Ακόμη και αν τις επόμενες μέρες δοθεί κάποια λύση, το πρόβλημα θα το ξαναβρούμε μπροστά μας την επόμενη χρονιά. Με τον τουρισμό που έχει η Κύπρος κάθε χρόνο και την αύξηση της κατανάλωσης κρασιών που παρατηρείται διεθνώς, η παραγωγή θα μπορούσε κάθε χρόνο να αυξάνεται για να καλύψει την εγχώρια ζήτηση.
Τα συμφέροντα όμως σε συνδυασμό με την απουσία μακροχρόνιου σχεδιασμού και τις πολιτικάντικες προσεγγίσεις, έχουν ως συνέπεια ο αμπελουργικός τομέας να συρρικνώνεται και η ύπαιθρος να εγκαταλείπεται. Αυτό όμως έχει και άλλες συνέπειες όπως για παράδειγμα τον κίνδυνο επέκτασης των πυρκαγιών. Οι κυβερνώντες πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να σταματήσουν να παίζουν με τους αμπελουργούς.