Πέραν απο το παραδοσιακό σαρακοστιανό τραπέζι με τις λαγάνες, τον ταραμά, τον χαλβά τα θαλασσινά και το πέταγμα των χαρταετών σε κάθε περιοχή της Ελλάδας πολλά είναι τα τοπικά έθιμα που σημαδεύουν την Καθαρή Δευτέρα και την έναρξη των νηστειών. Τα περισσότερα έχουν τις ρίζες τους σε αρχαίες γιορτές και τελετές και ειδικότερα με παλιές Διονυσιακές γιορτές.
Στα Χανιά της Κρήτης την Καθαρά Δευτέρα πολλοί φούρνοι στα Χανιά «ανταγωνίζονται» στην παρασκευή της μεγαλύτερης λαγάνας ενώ όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, οι χαρταετοί υψώνονται στους ουρανούς με τον ανταγωνισμό να είναι έντονος
Ιδιαίτερο όμως παραμένει το διονυσιακό έθιμο της Καμήλας που πρωτοεμφανίστηκε τον 19ο αιώνα, αναβιώνει κάθε χρόνο την Καθαρά Δευτέρα στο χωριό Κάινα του δήμου Χανίων.
Η καμήλα κατασκευάζεται από μία ξύλινη σκάλα, δύο κοφίνια που αποτελούν τις δύο καμπούρες της καμήλας, με πλαστικό πανί που χρησιμοποιείται για τη συλλογή του ελαιοκάρπου και τον σκελετό του κεφαλιού ενός ιπποειδούς .
Στον ουρανίσκο του κεφαλιού τοποθετείται ένα καρούλι για να ανοιγοκλείνει το στόμα του με το τράβηγμα ενός σχοινιού. Στα μάτια τοποθετούνται συνήθως δύο μανταρίνια, ενώ στην καμήλα μπαίνουν έως και τρεις άνθρωποι.
Ένας κρατάει το κεφάλι στερεωμένο σ’ ένα ξύλο και οι άλλοι δύο με τη βοήθεια των κοφινιών, σχηματίζουν τις καμπούρες της.
Η καμήλα ξεκινάει τη βόλτα της, σε κάθε σημείο του χωριού, για να καταλήξει στην κεντρική πλατεία. Πολλοί ντόπιοι ντύνονται με πρωτότυπες αυτοσχέδιες στολές ακολουθώντας την πορεία της. Οι μεταμφιεσμένοι έχουν κρεμασμένα επάνω τους κουδούνια προβάτων και προβιές ζώων. Το γλέντι συνεχίζεται μέχρι το βράδυ, με τη συνοδεία παραδοσιακών μουσικών κρητικών οργάνων ενώ το σκηνικό συμπληρώνουν οι παραδοσιακοί μεζέδες της Καθαράς Δευτέρας, ντόπιο κρασί και φυσικά άφθονη
Την Καθαρά Δευτέρα στη Καρδίτσα και σε πολλά καραγκουνοχώρια αναβιώνει το έθιμο της κλοπής της αρκούδας με την αρκούδα και τον αρκουδιάρη.
Η αναπαράσταση της κλοπής της αρκούδας πρόκειται για μία πραγματική ιστορία που διαδραματίστηκε στις αρχές του 1900, όταν κάτοικοι του Αγναντερού έκλεψαν μια εκπαιδευμένη αρκούδα με την οποία κάποιοι τσιγγάνοι έκαναν «ιατρικά θαύματα». «Θεραπεύονταν» οι γηραιότεροι που έπασχαν από αρθριτικά, αν τους πάταγε στην πλάτη η αρκούδα!!! Στο Μεσδάνι ή Αγναντερό, όπως ονομάζεται σήμερα, κάθε Καθαρά Δευτέρα αναπαριστούν το κλέψιμο της αρκούδας από τους κουδωνοφόρους χωρικούς, καθώς και τον καραγκούνικο γάμο και πλήθος κόσμου συρρέει στο χωριό τους, για να παρακολουθήσει τα αποκριάτικα αυτά δρώμενα και να διασκεδάσει.
Το πιο χαρακτηριστικό έθιμο όμως, του Αγναντερού, λαμβάνει χώρα την Αποκριά με τη μεταμφίεση των κουδουνάδων. Πρόκειται για άντρες ντυμένους με προβιές και ζωσμένους με μεγάλα κουδούνια που χοροπηδούν για να κάνουν φασαρία. Είναι οργανωμένοι σε ομάδες, πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι για κεράσματα και πειράζουν τους διερχόμενους. Η άγρια εμφάνιση και η επιθετικότητα των μεταμφιεσμένων προκαλεί την εντύπωση και τον φόβο των μη μεταμφιεσμένων. Πρόκειται για ένα καθαρά Διονυσιακό έθιμο με καταβολές, οι οποίες χάνονται στα βάθη των αιώνων.
Πρέπει να τονισθεί ότι αυτό το έθιμο στο Αγναντερό αναβιώνει με τρόπο παραδοσιακό, πρωτόγονο, αναλλοίωτο και ανεπηρέαστο από το μοντέρνο ξενόφερτο καρναβάλι με τα σύγχρονα κουστούμια και τις παρελάσεις των αρμάτων, όπως αναφέρεται από τη δημοτική αρχή του δήμου Μουζακίου, όπου ανήκει διοικητικά το δημοτικό διαμέρισμα.
πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ