Σχεδόν τέσσερις δεκαετίες από τότε που ανέλαβε την ανώτατη εξουσία στο Ιράν, ο Αγιολάχ Αλί Χαμενεΐ εξακολουθεί να αποτελεί την καρδιά του ιρανικού θεοκρατικού καθεστώτος, έχοντας μετατραπεί σε μία από τις πιο ισχυρές πολιτικές και θρησκευτικές μορφές της Μέσης Ανατολής.
Γεννημένος το 1939 στη Μασχάντ, ο Χαμενεΐ ανήλθε σταδιακά στις τάξεις του σιιτικού κλήρου. Μαθήτευσε κοντά στον Ρουχολάχ Χομεϊνί, τον ιδρυτή της Ισλαμικής Δημοκρατίας, και ακολούθησε πιστά τις ιδέες του μετά την Επανάσταση του 1979. Από το 1981 έως το 1989 διετέλεσε Πρόεδρος του Ιράν, προτού αναλάβει, μετά τον θάνατο του Χομεϊνί, τον ρόλο του Ανώτατου Ηγέτη, της σημαντικότερης πολιτειακής αρχής της χώρας.
Η θέση του Ανώτατου Ηγέτη είναι ισόβια και του αποδίδει τον έλεγχο όλων των βασικών εξουσιών: εκτελεστικής, νομοθετικής και δικαστικής. Επιπλέον, ο Χαμενεΐ έχει τον έλεγχο των ενόπλων δυνάμεων, των υπηρεσιών ασφαλείας, αλλά και της κρατικής τηλεόρασης, ενώ ο ίδιος εγκρίνει (ή απορρίπτει) τις υποψηφιότητες για την προεδρία και τη Βουλή.
Από την κορυφή της εξουσίας, έχει διαμορφώσει τη στρατηγική κατεύθυνση της χώρας. Το Ιράν υπό τον Χαμενεΐ έχει ακολουθήσει μια συγκρουσιακή πορεία με τη Δύση, ιδίως με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ. Παρότι υποστήριξε τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα (JCPOA) το 2015, στη συνέχεια επέδειξε σκεπτικισμό απέναντι στις προθέσεις της Δύσης και κατηγόρησε τις ΗΠΑ για παραβίαση των δεσμεύσεών τους.
Στο εσωτερικό, η εξουσία του έχει αμφισβητηθεί από κύματα διαμαρτυριών, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, με πιο πρόσφατη την κοινωνική εξέγερση που προκάλεσε ο θάνατος της Μάχσα Αμίνι. Παρά την αυξανόμενη δυσαρέσκεια, το καθεστώς διατηρεί την πολιτική σταθερότητα μέσω εκτεταμένου κρατικού ελέγχου και αυστηρής καταστολής.
Η διαδοχή του παραμένει αβέβαιη. Ορισμένοι κύκλοι υποδεικνύουν τον γιο του, Μοτζτάμπα Χαμενεΐ, ως πιθανό διάδοχο, αν και ο ίδιος ο Ανώτατος Ηγέτης δεν έχει επιβεβαιώσει κάτι. Η Συνέλευση των Ειδικών, το θεσμικό όργανο που προβλέπει τη διαδοχή, παραμένει σιωπηλή.
Σε μια εποχή έντονων γεωπολιτικών ανακατατάξεων, ο Αλί Χαμενεΐ εξακολουθεί να επηρεάζει όχι μόνο το μέλλον του Ιράν, αλλά και την ασφάλεια και ισορροπία σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή.