Διάλεξη από το Ιεροκήπειο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο
Με θέμα «Οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές της Κύπρου και η συμβολή των πολιτών στη διατήρηση της βιοποικιλότητας», πραγματοποιήθηκε η τρίτη διάλεξη του 19ου Χρόνου του «Ιεροκήπειου Ελεύθερου Πανεπιστημίου στην Πάφο», στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Πολυδύναμου Κέντρου Γεροσκήπου.
Εισηγητές της διάλεξης, ήταν οι Γιώργος Παγιάτας, Ανώτερος Λειτουργός Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών και η Δρ Γιάννα Σαμουήλ, Λειτουργός Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, του Τομέα Θαλάσσιου Περιβάλλοντος του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών.
Οι Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές (ΘΠΠ) είναι οριοθετημένες θαλάσσιες εκτάσεις που ένας κυβερνητικός φορέας, όπως το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ), καθορίζει με σχετικά υπουργικά διατάγματα. Στα πλαίσια των διαταγμάτων αυτών, ρυθμίζονται επίσης και οι δραστηριότητες και χρήσεις που μπορούν να διεξάγονται σε αυτές τις θαλάσσιες περιοχές.
Αυτές οι περιοχές, έχουν σκοπό να προστατεύουν ευαίσθητα οικοσυστήματα και απειλούμενα είδη, ενώ παράλληλα παρέχουν καταφύγιο για τους θαλάσσιους οργανισμούς στα διάφορα στάδια ανάπτυξής τους.
Η δημιουργία προστατευόμενων περιοχών είναι ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία για την προστασία και διατήρηση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, τη διαχείριση των αλιευτικών δραστηριοτήτων και τη διασφάλιση της βιώσιμης εκμετάλλευσης θαλάσσιων πόρων.
Συνολικά στην Κύπρο, μέσω και της στήριξης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Θάλασσα 2014-2020», έχουν δημιουργηθεί, συνεχίζει η ανακοίνωση, έξι (6) Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές (ΘΠΠ) με τεχνητούς ύφαλους (ΤΥ) στις εξής περιοχές, στο Παραλίμνι, στην Αγία Νάπα, στη Λάρνακα, στην Αμαθούντα, στη Λεμεσό «Δασούδι» και στη Γεροσκήπου. Επιπρόσθετα, έχουν θεσπιστεί στην ελεύθερη Κύπρο έξι (6) παράκτιες (Πόλις-Γιαλιά, Ακάμας, Μουλιά, Ακρωτήριο Άσπρο-Πέτρα Ρωμιού, Κάβο Γκρέκο, Νησιά) και μία υπεράκτια (Ωκεανίς) θαλάσσιες περιοχές υπό το καθεστώς προστασίας του Δικτύου Natura 2000.
Σε αυτή την παρουσίαση, επεξηγήθηκε ακόμη το δίκτυο των ΘΠΠ στην Κύπρο, με ιδιαίτερη έμφαση στη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για την παρακολούθηση των ΘΠΠ με ΤΥ στα παράκτια ύδατα, καθώς και μερικά από τα σημαντικότερα ευρήματα που προέκυψαν από το τριετές πρόγραμμα παρακολούθησης που ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022. Επιπρόσθετα, δόθηκαν πληροφορίες για το έργο «Πανδώτειρα», το οποίο συγχρηματοδοτείται από το ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο LIFE, και επικεντρώνεται στη διαχείριση περιοχών του Δικτύου Natura 2000 στην Κύπρο. Τέλος, παρουσιάστηκαν καλές πρακτικές για χρήση των ΘΠΠ από το κοινό, οι οποίες συμβάλουν τόσο στη αξιοποίηση και απόλαυση των οικοσυστημικών υπηρεσιών που προσφέρουν οι ΘΠΠ, όσο και στην προστασία και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας που βρίσκεται σε αυτές.