Ο ωκεανός θεωρείται ζωτικός ρυθμιστής του κλίματος, διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο στον μετριασμό των επιπτώσεων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στο περιβάλλον.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του προγράμματος Copernicus της ΕΕ, ο ωκεανός είναι υπεύθυνος για την απορρόφηση περίπου του 90% της περίσσειας θερμότητας που παράγεται από ανθρωπογενείς δραστηριότητες.
Αυτή η απορροφούμενη θερμότητα κατανέμεται στη συνέχεια παγκοσμίως μέσω των ωκεάνιων ρευμάτων, απελευθερώνοντας μέρος της στην ατμόσφαιρα και επιτρέποντας στην υπόλοιπη να διεισδύσει στα βαθύτερα στρώματα του ωκεανού.
Μια τέτοια διαδικασία είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ισορροπίας του κλιματικού συστήματος του πλανήτη. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία έχει αντίκτυπο στο περιβάλλον. Οι συνέπειες περιλαμβάνουν την αραίωση του θαλάσσιου πάγου, σοβαρές επιπτώσεις στα θαλάσσια είδη και οικοσυστήματα και μια ανησυχητική αύξηση ακραίων καιρικών και κλιματικών φαινομένων, όπως οι θαλάσσιοι καύσωνες.
Οι θαλάσσιοι καύσωνες χαρακτηρίζονται από παρατεταμένες περιόδους εξαιρετικά υψηλών θερμοκρασιών των ωκεανών. Αυτά τα περιστατικά μπορούν να συμβούν σε διάφορες τοποθεσίες στον ωκεανό και, δυστυχώς, η ένταση και η συχνότητά τους έχουν σημειώσει ανησυχητική άνοδο τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Ως αποτέλεσμα, αποτελούν σημαντικές απειλές για τα πολύτιμα οικοσυστήματα.
Σε ό,τι αφορά τα θαλάσσια είδη και τα οικοσυστήματα, η μελέτη αναφέρει ότι ευάλωτα είδη, όπως τα κοράλλια, τα ψάρια και άλλοι θαλάσσιοι οργανισμοί, αντιμετωπίζουν θερμικό στρες, που οδηγεί σε φαινόμενα λεύκανσης και σημαντική μείωση του πληθυσμού τους.
Επιπλέον, η διαταραχή των φυσικών οικοτόπων και των τροφικών αλυσίδων που προκαλούνται από αυτούς τους καύσωνες μπορεί να οδηγήσει σε αλλοιωμένα πρότυπα μετανάστευσης, μειωμένη αναπαραγωγική επιτυχία και ακόμη και εκτόπιση ορισμένων ειδών.
Η θαλάσσια υπηρεσία του Copernicus διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην παρακολούθηση των κυμάτων καύσωνα της Μεσογείου, ιδιαίτερα στις προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές.
Μέσω ολοκληρωμένης ανάλυσης του παγκόσμιου ωκεανού, η υπηρεσία συλλέγει βασικά δεδομένα για να αξιολογήσει τον αντίκτυπο αυτών των κυμάτων καύσωνα σε ευάλωτες περιοχές. Αξιοποιώντας προηγμένη δορυφορική τεχνολογία και συστήματα παρατήρησης ωκεανών, η παρακολουθεί και αναλύει το μέγεθος, τη διάρκεια και τη συχνότητα των θαλάσσιων καύσωνα στη Μεσόγειο Θάλασσα.
Τα γεγονότα θαλάσσιων καυσώνων στη Μεσόγειο Θάλασσα συνδέονται άμεσα με την ταχεία θέρμανση της περιοχής. Όπως τονίζεται στην τελευταία Έκθεση για την κατάσταση των ωκεανών του Copernicus, η περιοχή της Μεσογείου θερμαίνεται με υψηλότερο ρυθμό από τον παγκόσμιο μέσο όρο από τότε που ξεκίνησαν τα δορυφορικά αρχεία τη δεκαετία του 1980.
Επιπλέον, σύμφωνα με μια άλλη έκθεση για την περιοχή της Μεσογείου, η ένταση, ο αριθμός και η συνολική έκταση που επηρεάζονται από ακραίες θερμοκρασίες θα συνεχίσουν να αυξάνονται σε ένα σενάριο υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Χρησιμοποιώντας δεδομένα από την υπηρεσία Copernicus Marine Service για μια σειρά καλοκαιριών, οι ωκεανογράφοι της Mercator Ocean International ανακάλυψαν ότι οι θαλάσσιοι καύσωνες στη Μεσόγειο Θάλασσα έφτασαν σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες του 2022.
Μόλις το περασμένο καλοκαίρι, η Ευρώπη σημαδεύτηκε από αρκετούς άνευ προηγουμένου θαλάσσιους καύσωνες σε όλη την περιοχή της Μεσογείου. Μεταξύ Μαΐου και Αυγούστου του 2022, όλα τα ύδατα της δυτικής Μεσογείου και της περιοχής παρουσίασαν τουλάχιστον ένα θαλάσσιο καύσωνα, ξεπερνώντας τα προηγούμενα περιστατικά στην περιοχή όσον αφορά την ένταση, τη διάρκεια και τη συνολική επιφανειακή επίδραση.
Την ίδια περίοδο, οι ανωμαλίες της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας εκτινάχθηκαν σε τοπικά πρωτοφανείς τιμές έως και 4,6°C. Αυτό ξεπέρασε το προηγούμενο ρεκόρ που κατείχε το καλοκαίρι του 2003, σημειώνοντας τις υψηλότερες θερμοκρασιακές ανωμαλίες που παρατηρήθηκαν στην περιοχή.