Τρεμιθούσα
Μια κοινότητα με πλούσια ιστορία και παράδοση…
Η κοινότητα της Τρεμιθούσας βρίσκεται 3 περίπου χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης της Πάφου, συνδέεται στα βόρεια με το μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου, στα βορειοδυτικά με το χωριό Τάλα και στα ανατολικά με τον κύριο δρόμου Πάφου – Πόλης, είναι κτισμένη σε υψόμετρο 270 μέτρων.
Το χωριό υπήρχε κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια και ανήκε διοικητικά, κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας στα χωριά της Έμπας. Είναι, πιθανό, το χωριό να το χάρισε, μαζί με άλλα, στον Θιβάλντ Μπελφαράγκ το 1375 ο βασιλιάς της Κύπρου Πέτρος Β΄, ως ανταμοιβή για τις υπηρεσίες που πρόσφερε στον πόλεμο κατά των Γενουατών.
Η Τρεμιθούσα πήρε το όνομα της από τις Τρεμιθιές, δένδρα που υπάρχουν σε μεγάλους αριθμούς στη γύρω περιοχή. Στα παλιά χρόνια το χωριό ήταν γνωστό για την παραγωγή της Παφίτικης Πίσσας που παρασκευάζεται από την ρητίνη του δένδρου της τρεμιθιάς καθώς και για τους παραδοσιακούς μύλους που άλεθαν τον καρπό της και παραγόταν το παραδοσιακό λάδι, που χρησιμοποιούσαν όλες οι οικογένειες. Αρκετοί κάτοικοι το χρησιμοποιούσαν και για θεραπευτικούς σκοπούς.
Στην περιοχή καλλιεργούνται αμπέλια οινοποιησίμων ποικιλιών, λαχανικά, σιτηρά, νομευτικά φυτά, εσπεριδοειδή, αμυγδαλιές, καρυδιές και όσπρια. Το χωριό φημίζεται επίσης για το μυρωδάτο και εύγεστο μέλι που παράγει.
Στην κοινότητα διαμένουν 1500 κάτοικοι με τους περίπου 600 να είναι Ευρωπαίοι και πολίτες τρίτων Χωρών. Το χωριό λόγω της μικρής απόστασης που έχει από την πόλη της Πάφου κατά καιρούς γνώρισε μεγάλες αυξομειώσεις στον πληθυσμό του.
Η Τρεμιθούσα που βρίσκεται ανάμεσα στο βουνό και τη θάλασσα και σε πολύ μικρή απόσταση από την πόλη της Πάφου, γνώρισε τα τελευταία χρόνια ραγδαία οικιστική και τουριστική ανάπτυξη. Πολλοί ξένοι, αλλά και Κύπριοι απέκτησαν τα τελευταία χρόνια σπίτια στο χωριό το οποίο άρχισε να αναπτύσσεται και τουριστικά με τη λειτουργία εστιατορίων όπως το πολύ γνωστό «Ακρόπολις Tavern» και το πανέμορφο και γνωστό στέκι “The Hunter cafe”, ενώ έγιναν και αναπαλαιώσεις σπιτιών, που ενοικιάζονται κυρίως σε ξένους.
Στην κοινότητα λειτουργεί σε 24ωρη βάση ο «Φούρνος Παπαντωνίου» για φρέσκο ψωμί και αρτοποιήματα για τους ντόπιους κατοίκους, αλλά και τους διερχόμενους από την περιοχή.
Στη νότια περιοχή της Τρεμιθούσας, λειτουργεί βιομηχανική περιοχή όπου και δραστηριοποιούνται αρκετοί επαγγελματίες, ενώ πολύ κοντά στο κέντρο της κοινότητας, λειτουργεί το γνωστό κατάστημα DIY Σταύρος Σωκράτους και Υιοι ΛΤΔ, καθώς και το πρατήριο καυσίμων «TOTAL plus».
Στην κοινότητα λειτουργεί Δημοτικό Σχολείο με 55 σήμερα μαθητές, χτίστηκε τη δεκαετία του 1920-1930 και φέτος προγραμματίζονται εκδηλώσεις για τα 100χρονα του.
Εκκλησίες και εξωκλήσια
Η παλιά εκκλησία του χωριού, ήταν αφιερωμένη στους Ρηγίνο και Ορέστη, δύο ξένους Αγίους, που είχαν ασκητέψει στην Κύπρο. Με τον σεισμό του 1953, η εκκλησία κατέρρευσε. Μάλιστα υπάρχει μια παράδοση που λέει, πως λίγο πιο κάτω από την εκκλησία, υπήρχε ένα γεφύρι και κάτω ακριβώς από αυτό, βρισκόταν μια σπηλιά που στο εσωτερικό της διατηρούσε σταλακτίτες. Από εκεί ανάβλυζε νερό. Κατά την περιοδεία τους στην Κύπρο για να διδάξουν τον χριστιανισμό, οι δύο άγιοι καταδιώχτηκαν και κρύφτηκαν σε αυτό το σπήλαιο, όπου και παρέμειναν για δυο, τρεις μέρες. Το μέρος αυτό, θεωρείται θαυματουργό και πολλοί είναι οι πιστοί που το επισκέπτονται για να θεραπευτούν, νίβοντας τα χέρια και το πρόσωπο με το θαυματουργό νερό της σπηλιάς. Η σπηλιά σώζεται μέχρι και σήμερα αλλά είναι εγκαταλειμμένη.
Το 1963, άρχισε να κτίζεται ο καινούργιος ναός, των Αγίων Ρηγίνου και Ορέστη. Η εκκλησία ολοκληρώθηκε το 1965, στο κέντρο του χωριού και λίγο πιο κάτω, από το ναό του Αγίου Γεωργίου. Είναι κτισμένη από πέτρα, με ημικύκλια κατασκευή στέγης και σκεπασμένη από κεραμίδι. Λειτουργεί μία έως δύο φορές τον μήνα. Οι δυο Άγιοι συνεορτάζονται στις 20 Αυγούστου.
Νοτιοδυτικά του χωριού, βρίσκεται η πρόσφατα κτισμένη Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Τώρα είναι η κεντρική εκκλησία του χωριού, αφού μέχρι πρόσφατα, ως κεντρική εκκλησία, λειτουργούσε αυτή που είναι αφιερωμένη στους Αγίους Ρηγίνο και Ορέστη. Γιορτάζει στις 23 Απριλίου, όπου γίνεται η λιτάνευση της Άγιας εικόνας και πολλοί πιστοί από τις γύρω περιοχές, έρχονται για να τιμήσουν την ημέρα του Αγίου Γεωργίου.
Έξω από την κοινότητα υπάρχουν επίσης τα εξωκλήσια της Αγίας Σοφίας και του Προφήτη Ηλία.
Το εξωκλήσι της Αγίας Σοφίας είναι τάμα του Νεόφυτου Χαριλάου Δημητρίου άρχισε να κτίζεται το 2001 και οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 2002. Γιορτάζει στις 17 Σεπτεμβρίου.
Σε μικρή απόσταση, έξω από το χωριό, βρέθηκαν τα ερείπια του ξωκκλησιού του Προφήτη Ηλία όπου μετά από εισφορές κατοίκων της κοινότητας ανεγέρθηκε το εξωκλήσι.
Στην Τρεμιθούσα βρίσκεται και το Σπήλαιο του Αγίου Ρηγίνου και Ορέστη. Είναι το σπήλαιο στο οποίο κρύφτηκαν και ασκήτεψαν για κάποιο χρονικό διάστημα οι Άγιοι, πριν πάνε στη Λεμεσό όπου και μαρτύρησαν.
Σημαντικά έργα στην Κοινότητα
Τα σημαντικότερα έργα που έγιναν τα τελευταία χρόνια στην κοινότητα σύμφωνα με τον Κοινοτάρχη Χριστοφή Πέτρου, είναι τα κτίρια του Κοινοτικού Συμβουλίου, που περιλαμβάνουν γραφεία, αίθουσα συνεδριάσεων, μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων με υπερυψωμένη σκηνή και καμαρίνια δεξιά και αριστερά, καθώς και η αγορά παλιάς κατοικίας η οποία κηρύχθηκε διατηρητέα, επιδιορθώθηκε και προγραμματίζετε η μια αίθουσα να γίνει Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και στην άλλη, θα λειτουργήσει έκθεση παλαιάς φωτογραφίας τοποθεσιών, αλλα και κατοίκων της κοινότητας.
Επίσης, ένα από τα μεγάλα έργα που έγιναν τελευταία στην Τρεμιθούσα, είναι η ανάπλαση της παλιάς βρύσης της κοινότητας με τις καμάρες και της φυσικής γέφυρας – της μοναδικής που υπάρχει στην Κύπρο – και χρησιμοποιείτο για μετάβαση στην Ιερά Μονή Αγίου Νεοφύτου.